TÜKETİCİ DAVALARI

Tüketici hukukunda iki taraf vardır. Biri tüketici diğeri ise mesleki ve ticari amaçla hareket eden müteşebbis bu müteşebbis özel hukuk tüzel kişisi veya kamu hukuk tüzel kişisidir. Tüzel kişi tüketici hukukunda mesleki ve ticari amaçla olmayan dernek ve vakıflar olarak kastedilmiştir.

Mesleki ve ticari amaçla olmayan gerçek ve tüzel kişiye ise  tüketici denir. Müteşebbis ile tüketici arasındaki gerçekleşen tüm işlemler tüketici işlemi sayılır. Ayrıca eser, taşıma, vekalet, simsarlık, sigorta ve tüm bankacılık işlemleri de tüketici işlemidir.

Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Nasıl yapılır?

Tüketici uyuşmazlıklarında dava açabilmek için aradaki parasal sınıra göre yargılama merci farklılaşmaktadır.

2023 yılı itibariyle tüketici işlemlerinde parasal sınır;

66.000 Türk Lirası altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe veya İl Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapılması zorunludur.

Tüketici ikametgahı olan yerde hakem heyetine başvurabilir.

Hakem heyetleri ilçelerde kaymakamlıkta ilde de ticaret il müdürlüğünde kurulan 5 kişilik bir heyettir. İlçede başkanlığını kaymakam ve onun tayin ettiği memur ; ilde ise il ticaret müdürü ve onun tayin ettiği memur yapmaktadır. Barodan, tüketici derneklerinden ve esnaf ve sanaatkar odası veya ticaret odasından birer temsilci yer alır. Heyet ayda iki defa toplanır.

Uyuşmazlık hakem heyeti sınırı içerisinde  olan uyuşmazlıklarda önce hakem heyetine başvuru yapılmalıdır.

Hakem heyeti kararına karşı tüketici mahkemesinde dava açılır. Tüketici mahkemesinin verdiği karar kesindir. Bu karara karşı üst yargı denetimi yoktur.

Hakem heyeti sınırları dışında olan uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk kurumu gereğince mahkemeden önce arabulucuya başvurulması gerekmektedir. Arabulucu da anlaşamama durumunda tüketici mahkemesinde dava açabiliriz. Hakem heyeti sınırları içerisinde olan uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk müessesi uygulanmaz.

Tüketici hakem heyetleri uyuşmazlıkları kısa sürede çözümler. Tüketici hakem heyetleri taleple bağlıdır; ancak uyuşmazlık miktarı bedel tam olarak belirlenmiyorsa belirsiz alacak olarak da başvurulma imkanı vardır.

Tüketici hakem heyetlerinde faiz de istenebilir .

Yargıtay kararlarına göre tüketicinin avans faiz isteme hakkı vardır. Tüketici lehine olan avans faiz istenmelidir.

Tüketici hakem heyetleri, bir mahkeme olmadığı için tanık dinleyemez, keşif yapılamaz. Bunun dışında hakem heyetlerinde her türlü inceleme yapılır. Hakem heyetleri bilirkişi incelemesi yapabilir ve her türlü bilgi, belgeyi karşı taraftan isterler ancak gönderilmediği takdirde taleple bağlı ilkesi gereğince tüketicinin beyanı ve sunduğu belgelere göre karar verirler. Tüketici mahkemesinde ise basit yargılama usulü uygulanır. Gerekirse mahkemeler tanık da dinleyebilir.

Tüketici hakem heyetlerine başvurularda başvurucudan herhangi bir ücret alınmaz. Tüketici mahkemesindeyse gider avansı dışında yargılama harcı alınmaz. 

Tüketici hakem heyetlerinde kararlar büyük çoğunlukla tüketici lehine çıkmaktadır. Tüketici hakem heyetinin verdiği kararlar ilam hükmünde olduğundan icra yoluyla tahsili sağlanabilir.

Tüketici hakem heyetlerinin kararlarına karşı 15 gün içinde Tüketici Mahkemesine itiraz mümkündür. Ancak itiraz, kararın icrasını durdurmaz.

Tüketici hakem heyetlerinde bilirkişi ve tebligat ücreti kaybeden taraf üzerine kalır. Ancak kaybeden tüketici ise  masrafları Devlet karşılamaktadır.

Tüketici Mahkemelerinin Görevleri Nelerdir?

Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda, davaları basit yargılama usulüne göre sonuçlandıran Tüketici Mahkemeleri görevlidir. Tüketici hakem heyeti kararlarına itiraz veya 30.000 Türk Lirası ve  üzerindeki uyuşmazlıkların başvurularına bakmakla görevlidir. 

Tüketici Mahkemelerinde Dava Süreci Nedir?

Tüketici için kolaylık açısından tüketici davaları tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde açılması mümkündür. Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara karşı açılan itiraz davalarında, kararın iptali durumunda tüketici aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre sadece nispi tarife üzerinden vekalet ücretine hükmedilmektedir. Ayrıca belirtmek isteriz ki tüketici örgütleri, üst kuruluşlarınca açılacak davalarda bilirkişi ücreti ve vekalet ücreti Bakanlıkça karşılanmaktadır.

Tüketici sözleşmeleri ivazlı sözleşmeler olduğu için satıcının ve tüketicinin uyması gereken kurallar vardır. Satıcının malı satarken tüketiciye karşı bilgilendirme zorunluluğu olduğu gibi tüketicinin de satıcıya karşı ücretini zamanında ödeme yükümlülüğü vardır. Tüketici hukukunda tüketiciyi koruyan  kapsamlı hükümler oldukça fazladır. Ayrıca tüketicinin satıcıya karşı  da geniş hakları vardır.

6502 sayılı kanuna göre tüketici ayıplı bir mal aldığı zaman 6 ay içinde bu ayıp ortaya çıkarsa kanuna göre bu ayıp başından beri olduğu kabul edilmelidir.

Tüketicinin bu durumda 4 temel hakkı vardır.

Tüketicinin bu durumda hakları şöyledir;

1.Sözleşmeden dönüp ücretin iadesini isteyebilir

2.Ayıp oranında bedelden indirim isteyebilir.

3.Ücretsiz onarım hakkı talep edebilir.

4.Ayıpsız misli ile değiştirilmesini de isteyebilir.

Tüketici, yazılı veya sözlü bildirim yapma koşuluyla bu haklardan birini seçtiğini satıcıya bildirmelidir. Tüketici bu haklardan yalnız birini seçebilir terditli talepte bulunamaz.

Tüketicinin bir diğer hakkı da cayma hakkıdır. Bütün sözleşmelerde taksitli satış sözleşmelerinde 7 gün ve diğerlerinde 14 gün olmak üzere cayma hakkı vardır. Bunun dışında tüketicinin manevi tazminat isteme hakkı da vardır. Buna ek olarak paket turlarda boşa geçen zaman için de ayrıca bir tazminat isteme hakkı vardır.

Tüketici sözleşmeleri açık, anlaşılır haksız şart içermemesi gerekir. Sözleşmede tüketici durumunu ağırlaştıran hükümlerin olmaması gerekir. Eğer bu şartlar varsa kanunen hükümsüz kabul edilir.

Tüketiciye garanti belgesi verilmesi zorunlu olup, fatura garanti belgesi yerine geçmemektedir.

Tüketici kanuna göre esas işlem tüketici işlemi olan kambiyo senedine bağlı uyuşmazlıklarda tüketici eğer senet vermişse bu senet nama yazılı olmak zorundadır. Başkasına ciro edilemez. Bu da tüketiciyi koruyan önemli bir hükümdür.

Tüketici kanuna göre verilen tüm kefaletler adi kefalettir. Farklı kefalet türü yazılsa da anlamamız gereken adi kefalettir. Önce borçluya başvurup, aciz veya rehin açığı belgesi alınmadan tüketiciye gidilmez. Görüleceği üzere tüketici kanununda tüketici lehine ve onu müteşebbise karşı koruyan çok fazla hüküm bulunmaktadır.

Ayrıca tüm tüketici uyuşmazlıklarında zamanaşımı 10 yıldır. Ayıplı mal ve hizmette 2 yıl ; tatil ve konut amaçlı taşınmazlarda ise 5 yıldır. Ancak ağır kusur ve hile ile ayıp tüketiciden gizlendiyse zamanaşımı hükümleri işlenmez, tüketici her zaman dava açabilir.

 

Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.