Mirasta Denkleştirme (İade) Nedir?
Miras bırakanın sağlığında yaptığı kazandırmalar yasal mirasçılar arasında problemlere yol açmaktadır. Bu problemin çözümü için yasal mirasçılar tarafından mirasta denkleştirme davası açılması gerekiyor. Mirasta denkleştirme davası miras bırakanın yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeye sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasındaki eşitsizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır.
Mirasta denkleştirme Türk Medeni Kanunumuzda özel olarak düzenlenmiştir. Buna göre Türk Medeni Kanunun 669/1.maddesi hükmü gereğince; ‘‘Yasal mirasçılar, miras bırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için, terekeye geri vermekle yükümlüdürler.’’
Yasaya göre mirasçılar miras bırakanın sağlığında haksız olarak edindiği kazandırma halen mevcutsa aynen, değilse karşılığını terekeye iadeye mecburdur. Örneğin; miras bırakanın hayatta iken çocuğuna malvarlığını devretmesi, banka hesabı açarak çocuğun namına para yatırması veya iş kurması için sermaye vermesi vs gibi sebepler iade kapsamındadır. İade borçlusu olmak için miras bırakanın kanuni mirasçısı ve miras bırakanın sağlığında ondan bir kazandırma almış olmak gerekiyor. Ölüme bağlı kazandırmalar denkleştirmeye tabi değildir.
Mirasta Neler İade Kapsamındadır?
TMK’nın 669/2. Maddesine göre; ‘‘Miras bırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tabidir.’’ Ancak önemle belirtmeliyiz ki bu bir kanuni karine olup aksi ispatlanabilecektir. Miras bırakan, kazandırmanın denkleştirmeye tabi olmadığını açıkça belirteceği gibi, kendisine kazandırma yapılan kişi de kazandırmanın iadeye tabi olmadığını kanıtlayabilir. Kazandırmanın miras payına mahsuben verilmediğinin ispat yükü kazandırmadan yararlanan kişiye düşer.
Mirasta Neler İade Kapsamında Değildir?
TMK’nin 674/1. Maddesine göre, miras bırakanın aksinin arzu ettiği ispat edilmedikçe çocuklar için yapılan eğitim ve öğreti giderleri ile TMK’nın 675. Maddesine göre olağan hediyeler ve geleneğe uygun evlenme giderleri kanunen denkleştirmeden muaf tutulan kazandırmalardır.
Mirasta Denkleştirme Davası Ne Zaman Açılır?
Mirasta denkleştirme istemi mirasın paylaşılması tamamlanana kadar gerçekleştirilebilir. Mirasta denkleştirme miras paylaşılmadığı sürece zamanaşımına uğramaz. Mirasın taksimi halinde ise taksimin yapılmasından itibaren on yıllık zamanaşımı süresi içinde mirasta denkleştirmenin istenmesi gerekmektedir.
Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.