Fazla Mesai Ücreti

İş kanunu madde 41’de düzenlenen fazla çalışma; ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabileceği hükme bağlanmıştır.  Fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalara verilen isimdir. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.

İş kanunda haftalık 45 saati aşan her çalışma, fazla mesai ücreti doğurmaktadır.

Her bir fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının %50 yükseltilmesi ile hesaplanır. Kanunda öngörülen yüzde elli fazlasıyla ödeme kuralı nispi emredici niteliktedir. Tarafların sözleşmeyle bunun altında bir oran belirlemeleri mümkün değilse de, daha yüksek bir oran tespiti olanaklıdır.
Fazla çalışma ücretinin hesaplanması son ücrete göre değil, ait olduğu dönem ücretiyle hesaplanması gerekir.

İşçiye fazla çalışma mesaisi yaptırabilmek için işçinin yazılı onayının alınması şarttır.

Fazla mesai ücretinin işverence ödenmemesi işçi için haklı fesih nedeni oluşturur.

Fazla Çalışma Nasıl İspatlanır?

Yargıtay uygulamalarına göre fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür.  İşçi bu iddiasını tanık, bordrolar veya işe giriş ve çıkış kayıtları gibi benzeri her türlü delille ispatlayabilir.

Bordrolar

İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.

İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.

İşçinin imzasını içermeyen bordrolarda fazla çalışma tahakkuku yer aldığında ve tahakkukta yer alan miktarların karşılığı banka hesabına ödendiğinde, tahakkuku aşan fazla çalışmalar her türlü delille ispatlanabilir. Tahakkuku aşan fazla çalışma hesaplandığında, bordrolarda yer alan fazla çalışma ödeme tutarları mahsup edilmelidir

İşyeri Kayıtları

Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları da delil niteliğindedir.

Tanık Beyanları

İş hukukunda sıklıkla başvurulan ispat araçlarından bir tanesi de tanık beyanlarıdır.  Fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda ise tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir.  Tanıkların lehine tanıklık yapacağı işçi ile  aynı zamanda çalışmış,  tanıklık yapacağı hususta görgü tanığı olması gereklidir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez. Tanıkların soyut beyanları da ispat açısından yeterli değildir. Tanık beyanlarının soyutluktan uzak, günlük çalışma süresinin başlangıç ve bitiş saatleri ile ara dinlenmesi konusunda net ve kesin olması gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.

 

Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.