Kadınlar tarafından çokça merak edilen konulardan biri de bekarlık soyadını kullanma konusudur. Birçok kadın, mesleki ve sosyal gerekçelerle evlendikten sonra da kendi bekarlık soyadını kullanmak istemektedir.
Peki Evlendikten Sonra Sadece Bekarlık Soyadını Kullanmak Mümkün Müdür?
Evli kadının soyadı durumu Türk Medeni Kanunun 187. Maddesinde düzenlenmiştir.
” Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.”
Türk Medeni Kanunun 187. maddesince yasaların bekarlık soyadını kullanmaya imkan tanımadığı gerekçesiyle, kadınların haklı talepleri reddedilmektedir.
Halbuki; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi “Tekeli-Türkiye” kararında kişinin soyadını, özel hayatın kapsamında kabul etmiş, Türk Medeni Kanununun 187. maddesindeki düzenlemenin “evli kadına kocasının soyadını taşımayı dayattığını, bunun da soyadını seçme ve evlenmeden önceki soyadını muhafaza etme hakkını ortadan kaldırdığını” belirterek, yasal düzenlemenin Sözleşmenin 8. maddesinde düzenlenen “özel hayata” müdahale oluşturduğunu kabul ederek ihlal kararı vermiştir.
Anayasa Mahkemesi de kadınların evlendikten sonra Türk Medeni Kanunun 187. Maddesi gereğince soyadları değiştirmek zorunda kalmalarının, Anayasanın 17. maddesinde yer alan ‘‘kişi dokunulmazlığı ile maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkına’’ aykırı olduğuna karar vermesinin yanında kadının evlenmekle, evlilik öncesi soyadının kullanılmasına izin verilmemesini, kadına cinsiyet temelli bir ayrımcılık olarak değerlendirmiştir.
Değişen ve gelişen dünya düzeni içinde kadının hem iş yaşamındaki yerinin artması hem de toplum içinde varlığını kabul ettirmesi ile kadının da bir birey olarak evlendikten sonra isterse evlenmeden önceki soyadını kullanma hakkı bulunmaktadır.
Kadının Bekarlık Soyadını Kullanması İçin Haklı Nedene İhtiyaç Yoktur!
Mesleki, sosyal veya başka tür nedenle olmasa dahi; bir kadın, erkek eşin soyadını taşımama hakkına sahiptir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına göre bekarlık soy ismini kullanmak istemek için haklı bir gerekçenin bulunmasına ihtiyaç yoktur. Evlilik birliği içinde bağımsız bir birey olan kadının kendi bekarlık soyadını kullanması onun en doğal hakkıdır. Bu nedenle kadın eş dilerse bekarlık soyadını kullanabilir. Yargıtay’a göre bu hak AİHS 8 ve Anayasanın 17. Maddesi gereğince bir insan hakkıdır.
Kadının bir birey olduğu ve soyadı gibi kişiye sıkıya bağlı devredilmez bir kişilik hakkının kullanım hakkına tek başına haiz olduğu, bu hakkın kullanılması Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmenin vazgeçilmez bir unsuru olduğu belirtilmiş olup, kadının, evlendikten sonra da önceki soyadını kullanmakta hukuki yararı olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti Devletinin tanıdığı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi, bunlara bağlı protokol ve tavsiye kararları hükümleri ile de kadının evlendikten sonra önceki soyadını kullanma hakkının korunması nedeniyle evli kadının bekarlık soyadını kullanması hukuken mümkündür.
Bekarlık Soyadını Kullanma Davası Nasıl Açılır?
Bekarlık soyadını kullanmak isteyen kadın eş, idari yoldan bu işlemi gerçekleştiremez. Dava açılması zorunludur. Bu davada görevli mahkeme Aile Mahkemesi olacaktır.
Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz