ADLİ PARA CEZALARININ İNFAZI

Ceza hukuk sistemimizde cezaları hapis ve adli para cezası olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Eski kanunumuzda ağır ve hafif para cezası ayrımı vardı.

Yeni Türk Ceza Kanunumuzun 52.maddesiyle  gün para cezası sistemine geçilmiştir. Hafif para cezaları, kabahatler kanunu gereğince idari para cezasına dönüşmüştür.

TCK md 52’ye göre gün adli para cezası;

 5 gün ile 730 gün arasında bir günü kişinin sosyoekonomik durumuna göre 20 TL ile 100 TL arasındaki miktarı hakim seçerek gün ile bu miktarın çarpımı sonucu adli para cezası bulunmaktadır.

Gün adli para cezalarından özellikle 3000 TL’ye kadar verilen para cezaları kesindir. Bu kararlara karşı itiraz yolu kapalıdır. Yeni infaz kanunumuza göre 3000 TL’ye kadar olan para cezaları ise tekerrüre esas olmayacaktır.

Mahkeme tarafından verilen adli para cezaları kesinleşmedikçe infaz olunamaz. 

Hapis ve adli para cezalarının infazı bizzat infaz savcılığınca yapılır.

Adli para cezası kesinleştikten sonra infazı şöyledir;

• 1.Adli para cezası kesinleştikten sonra mahkeme adli para cezasının infaz edilmesi için ilamı infaz savcılığına gönderir.

• 2.İnfaz savcılığı tarafından hükümlüye para cezası ödeme emri düzenlenir. Hükümlünün ilam adresine ödeme emri gönderilir, ödenmesi için hükümlüye  30 gün süre verilir. Para cezalarına faiz işletilmez.

• 3.Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödemezse, Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilir.

• 4.Kamuya yararlı işte çalışma tedbiri uygulanan hükümlüye çağrı kağıdı çıkarılır. Hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir. Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce belirlenir. 

• 5.Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması hâlinde derhal yakalama emri çıkarılır. Çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı doğrudan Açık ceza infaz kurumunda cezası infaz edilecektir.

• 6.Hükümlü, hapis yattığı veya kamuya yararlı işte çalıştığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkartılır veya kamuya yararlı işte çalıştırılma sona erer. 

Adli para cezası yerine çektirilen hapis süresi üç yılı geçemez. Birden fazla hükümle adlî para cezalarına mahkûmiyet hâlinde bu süre beş yılı geçemez.

Adlî para cezasından çevrilen hapsin infazı ertelenemez ve bunun infazında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

Suç işlediği tarihte çocuk olan hükümlüler için  kamuya yararlı işte çalışma tedbiri ve hapis cezası uygulanmaz, Çocuk aleyhinde hükmedilen adlî para cezasının ödenmemesi hâlinde, bu ceza hapse çevrilemez. Çocuklar hakkında adli para cezasının ödenmemesi durumunda da kamuya yararlı işte çalışma tedbiri uygulanmayacaktır.  Para cezasının tahsili için amme alacaklarının tahsili hükümleri uygulanır. 

Karşılıksız çek suçlarındaki para cezalarında;  kamuya yararlı işte çalışma tedbiri uygulanmaz. Savcılık para cezasını doğrudan hapse çevirir.

ADLİ PARA CEZASININ TAKSİTLENDİRİLMESİ 

Para cezasına mahkum olan hükümlü en yakın infaz savcılığına giderse taksitlendirme olur. Mücbir sebep varsa para cezalarının taksitlendirme süresi ötelenebilir.

Taksitlendirme iki şekilde olur

1.Mahkemenin Taksiti

Mahkeme TCK md 52/4 gereğince (4-24) ay arası taksit öngörebilir. Mahkeme kişinin sosyoekonomik durumunu yeterli görürse taksit öngörmeyedebilir.

2.İnfaz Savcılığının Taksiti

İnfaz savcılığının 3 taksit hakkı vardır; ancak bu taksitten yararlanabilmek için hükümlünün 30 gün içinde en yakın savcılığa gitmesi ve  ilk taksiti peşin olarak ödemesi gerekir. 30 gün içinde hükümlü gelmezse taksit imkanı ortadan kalkar.

Eğer hükümlü hiç gelmez ve 30 günlük süre de geçmişse o zaman hükümlünün adli para cezası, hapis cezasına çevrilir. Para cezası hapse çevrilirken gün para cezası sistemindeki oran dikkate alınarak mahkeme kaç paradan hapse çevirmişse infaz savcılığı da o oranda hapse çevirir.

• Örnek vermek gerekirse; Basit kasten yaralamadan dolayı 100 gün hapis cezası verildi. Kişinin sosyoekonomik durumuna göre basit asgari hattan da 20 gün para cezası verildiğini kabul edelim.
• 100.20=2000 TL
• 2000 TL için hükümlünün adresine tebligat çıkardık, hükümlü para cezasını ödemedi 2000 TL para cezası artık hapis cezasına çevrilir.
• 2000/20= 100 gün hapis cezası
• 100 gün hapis cezası alan hükümlünün hakkında  28 haziran 2014’de yürürlüğe giren 6545 sayılı yasa gereği 1 gün 2 gün olmak üzere öncelikle kamuya yararlı işte çalışma tedbiri uygulanır.
• Hükümlü kamuya yararlı işte çalışma tedbirine riayet etmezse hakkında hapis cezası uygulanır. Para cezalarının niteliği gereği infazı kapalı cezaevinde değil, açık cezaevinde infaz edilir.

İnfaz edilen hapsin veya kamuya yararlı işte çalışmanın süresi, adlî para cezasını tamamıyla karşılamamış olursa, geri kalan adlî para cezasının tahsili için ilâm, Cumhuriyet Başsavcılığınca mahallin en büyük mal memuruna verilir. Bu makamlarca 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre kalan adlî para cezası tahsil edilir.

 

Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.