Yapı Kayıt Belgesi
3194 sayılı İmar Yasası’nın 21. maddesi hükmü uyarınca, bazı istisnalar dışında, bütün yapılar için belediye veya valiliklerden yapı ruhsatı alınması zorunludur. Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak inşa edilen yapılarda ruhsata aykırılık giderilemiyorsa, 3194 sayılı Yasa’nın 32. maddesi hükmü gereğince, ilgili belediye veya valilikçe inşaat derhal durdurulur ve yasal hale getirilmesi olanaksız ise veya ruhsat veya eklerine ya da imar mevzuatına aykırılık öncelikle yüklenici tarafından giderilemiyorsa bu hali ile yapılan yapının yıktırılmasına karar verilir ve anılan Yasa’nın 42. maddesi hükmü gereğince de yapı sahibine ve yükleniciye ceza yaptırımı uygulanır.
İmara aykırı ve kaçak yapılar için uygulamadaki temel esaslar bu şekilde ise de bu tür yapılarla ilgili olarak 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 sayılı Kanun’un 16. maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen geçici 16. madde ile yapılmış ”İmar Barışı” olarak bilinen bu düzenlemeyle imara aykırı ve kaçak yapılar için yapı kayıt belgesi alınarak geçici de olsa yasal hale getirilmesini sağlamaktadır.
Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak 31.12.2017 tarihinden önce yapılan bir yapının kayıt altına alınması kullanımına yönelik olarak verilen kazanılmış hak oluşturmayan yapının imara ve ruhsata uygun hale getirilmesini sağlayan bir belgedir.
Yapı kayıt belgesi mevzuatımıza İmar Barışı Kanunuyla girmiş bir belge türüdür. Yapı kayıt belgesi, af niteliği taşıdığından imar mevzuatına aykırı olan yapılara kullanım hakkı vermesinin yanında ayrıca imar kanuna aykırılık nedeniyle yıkım kararları ve tahsil edilmeyen idari para cezalarının iptal edilmesini de sağlamaktadır.
Yapı kayıt belgesi alınmasıyla yapı yasal hale gelmektedir. Bu belge yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olacaktır. Yapı kayıt belgesi her yapı için sadece bir tane verilir. Yapı kayıt belgesi başvuruları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü aracılığıyla e-devlet üzerinden yapılmaktadır.
Yapı Kayıt Belgesinin Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerine Etkisi Nedir?
Ülkemizde yaygın olarak düzenlenen toplumda bilinen adıyla kat karşılığı inşaat sözleşmesi; iş sahibinin bir arsanın muayyen bir payının bedel olarak devri veya devri taahhüdü karşılığında, yüklenicinin (müteahhit) bir inşa (yapı) eseri meydana getirmeyi taahhüt ettiği, tam olarak iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, bir sözleşmedir.
Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa sahibinin edimi, inşaat yapımına uygun olarak arsayı teslim etmek, yüklenicinin edimi ise sözleşmede kararlaştırılan şekilde inşaatı yaparak bağımsız bölümleri arsa sahibine teslim etmekten ibarettir.
Yapı kayıt belgesi alınması, idare tarafından kaçak yapının kullanılmasına imkân tanırken, imara ilişkin mer’i mevzuatta bir değişiklik yapmadığından, iskân alınmayan/alınamayan yapıyı yasal hale getirmemektedir. Kat karşılığı inşaat sözleşmesinde iskân alınması kararlaştırılmış ve iskân alınmamışsa yüklenicinin edimini ifa ettiğini kabul etmek mümkün olmayacaktır. Sonuç olarak İmar Kanunu’na eklenen geçici 16. madde ile getirilen düzenlemenin, kat karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde kararlaştırılan edimlerin ifasına bir etkisi yoktur.
Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.