Maaş Haczi Nasıl Yapılır?

506 Sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi kapsamında kurulan sandıklar 09.03.1983 tarih ve 1983/1-1 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı’nda da açıkça belirtildiği üzere;

Sosyal Sigortalar Kurumu, BAĞKUR ve T.C. Emekli Sandığı gibi sosyal güvenlik kurumlarıdır. Bu sandıklarca bağlanan aylıkların da 5510 Sayılı Yasa’nın 93/1 maddesi uyarınca haczi mümkün değildir. Ancak 506 Sayılı Kanun’un 128. maddesi uyarınca kurulan sandıklardan alınan maaşın haczi mümkündür. Borçlunun özel sektör veya devlette çalışıyor olması bir şey değiştirmez, her iki sektörde çalışanlar için maaş haczi uygulanır.

İcra ve İflas kanunumuzda kısmen haczi kabul olanlar düzenlenmiştir. Bunlar; maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlardır.  Kural olarak çalışan kişilerin maaş ve ücretleri kısmen haciz olunabilir.

Maaş haczi için öncelikle borçluya yapılan icra takibinin kesinleşmesi gerekir.  İcra takibi kesinleştikten sonra haciz aşamasına geçilir. Alacaklı, borçlunun icra müdürlüğü aracılığıyla SGK’ya kayıtlı olup olmadığının bilgisini ister.

Borçlu SGK’ya kayıtlı ise İcra Müdürlüğü, borçluya 90 gün süre müddet tanır. Bu 90 gün sonunda borcunu ödeyemeyen borçlu kişilere son olarak uyarı yapar ve 7 gün mühlet daha verir. Bu 7 gün ek sürede de borçlu yine borcunu ödemez ise maaşına haciz gelmekle birlikte gecikme faizi ile beraber maaş haczi uygulanır.

Ancak haciz olunacak miktar maaşın 1/4’ünden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Haciz için borçlunun muvafakati gerekmez.

İşçi ücretlerinin 1/4’ünden fazlası ise haczedilemez. (İş Kanunu madde 35)

İkramiye, toplu sözleşme farkı ve nema ücretten sayıldığından bunlarda aynı şartlarda haczedilebilir.

Nafaka Maaş Haczi Nasıl Uygulanır?

Nafaka kişinin yaşamını sürdürmek için öncelikli ve zaruri olarak hükmedilen paradır. İcra ve İflas kanunumuzda nafaka haczine, diğer alacak hacizlerinden daha fazla ayrıcalık tanınmıştır. Borçlunun maaş ve ücreti üzerinde daha önce konulmuş haciz bulunsa bile, aylık nafaka alacağına öncelik tanınır, maaş haczi öncelikli yapılır. Borçlunun maaş ve ücreti üzerinde aylık nafaka haczinde birinci sırada haciz işlemi yapılır.

Aylık tedbir nafakası borcunda maaş haczi yapılırken 1/4 kuralına takılma olmadan aylık nafakanın tamamı borçlunun maaş haczinden tahsil edilir.

Aylık nafaka alacağının tümü için öncelikle borçlunun maaşına haciz yapılır.

Nafakanın geri kalan kısmında maaş’ın 1/4’ünden fazlası ise haczedilemez kuralı uygulanarak, diğer adi alacaklar gibi daha önce konulan hacizler sona erdikten sonra kesilmesi gerekir. Nafaka haczi tamamladıktan geri kalan maaş ise borçlunun ailesi ve geçimleri için gerekli olduğu tespit edilerek, daha önceden haciz koyduran alacaklılarına ücretin dörtte birinden az olmamak üzere ödeme yapılır.

Örneğin; mahkeme tarafından ocak ayından itibaren davanın sonuna kadar verilen tedbir nafakası için takip kesinleştikten sonra nisan ayında maaş haczi isterseniz; borçlunun maaşından önce o aya ait olan nafaka borcu kesilir. Yani nisan ayının nafakasının tamamı borçlunun maaşından tahsil edilir.

Daha sonra kalan kısmından (ocak-şubat-mart için) ücretinin dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği genel kuralına tabidir. Yani kalan nafaka alacağında (ocak-şubat-mart) 1/4 kuralı uygulanarak geçmişe ait nafaka borcu kesilir.

Ancak; Birikmiş nafaka borçlarında maaş haczi farklıdır. Borçlunun ücretinin dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği genel kuralına tabidir. Birikmiş nafaka alacağında haciz diğer adi alacaklar gibi, daha önce konulan haciz sona erdikten sonra sırası geldiğinde işleme alınır.

İşveren Maaş Haczini Nasıl Uygular?

İİK’nun 355.maddesine göre, İcra müdürü borçlunun çalıştığı iş yerine maaş ve ücretin haczedildiğine dair bir haciz yazısı yazar. Haciz yazısını alan işveren bir hafta içinde haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücretinin miktarını icra dairesine bildirmeye ve borç bitinceye kadar icra dairesinin haciz bildirimine göre haczolunan miktarı borçlunun maaş veya ücretinden keserek hemen icra dairesine yatırmaya mecburdur.

İşveren Maaş Haczini Uygulamazsa Ne Olur?

Yargıtay’a göre; “Maaş haczini uygulamayan işveren sorumludur’’

İİK’nun 356.maddesi gereğince kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri para ayrıca mahkemeden hüküm alınmasına hacet kalmaksızın icra dairesince maaşlarından ve sair mallarından alınır. Hükmü gereğince Maaş haczini uygulamayan işveren hakkında para cezasına hükmolunur bu para cezası İİK 356.maddesine göre, kesinti yapılmayan miktar ile sınırlı olacaktır.

 

Daha detaylı bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.